خاستگاه

 حضرت آیت الله سید محمد تقى مدرسى در سال 1945 میلادى در شهر کربلاى مقدس و در سراى علم و فضیلت دیده به جهان گشودند . خصوصیات این سرا از همان ابتدا به شخصیت ایشان ویژگى مذهبى منحصر به فردى داد . پدرشان آیت الله العظمى سید محمد کاظم مدرسى (رحمة الله علیه) از بزرگان حوزه هاى دینى ، از جمله حوزه ى کربلاى مقدس بود . شایان ذکر است پدر بزرگ ایشان آیت الله العظمى سید محمد باقر مدرسى (رحمة الله علیه) مرجع تقلید زمان خود بوده اند . حضرت آیت الله سید محمد تقى مدرسى از سوى مادر وابسته به خاندان نامدار شیرازى هستند که این خاندان به خاطر نقش سازنده ى خود در حوزه هاى علمیه و نیز سابقه ى جهاد در صحنه هاى سیاسى معروف گردیده است . مادر گرامى ایشان دختر مرجع بزرگ حضرت آیت الله العظمى سید مهدى شیرازى (رحمة الله علیه) ، خواهر مرجع معاصر حضرت آیت الله العظمى سید محمد شیرازى (رحمة الله علیه) و خواهر متفکر بزرگ اسلامى شهید آیت الله سید حسن شیرازى (رحمة الله علیه) مى باشند . خلاصه اینکه ایشان از خانواده اى هستند که بیش از یک قرن لباس مرجعیت را به تن داشته ، این شجره ى طیبه هفت مرجع تقلید وپنجاه عالم مذهبى را تقدیم جامعه کرده است که دوتن از آنها با موفقیت در تاریخ بشریت جاى گرفته اند: میرزا سید حسن شیرازى (رحمة الله علیه) مردى نو اندیش ورهبر نهضت تنباکو برضد استعمار انگلیس در ایران وآیت الله میرزا محمد تقى شیرازى (رحمة الله علیه) رهبر انقلاب (العشرین) عراق در سال 1920 میلادى برعلیه استعمار انگلیس.


شایستگیها

ساختار منحصر به فرد منزلى که درآن بزرگ شدند به تنهایى عامل شکل گیرى شخصیت ایشان نبوده است چرا که ایشان تحصیل علم را از قبل از هشت سالگى در مؤسسه هاى دینى و در نزد بزرگان علم آغاز کردند ، در سن 20 سالگى به بالاترین مدرک علمى حوزه هاى علمیه یعنى به درجه ى اجتهاد رسیدند ، از آن پس توانستند در زمینه ى فقه استدلالى به نویسندگى بپردازند وبدین ترتیب شایستگى شرکت در بالاترین بحث هاى فقهى (بحث خارج) را بدست آورند ، شایستگى ایشان به قدرى زیاد بود که حتى توانستند به تدریس این مباحث بپردازند. ایشان در کنار تحصیلات فقهى، پژوهشهاى بسیارى در زمینه ى قرآن کریم واحادیث رسول اکرم (ص) انجام دادند که این پژوهشها افق هاى گسترده اى را بر ایشان گشوده وقدرت ابداع ونوآورى در این زمینه را به ایشان داده است. ایشان چهره اى بارز در دنیاى جنبش اسلامى مىباشند وبه جهاد علیه طغیان واستکبار مشهورند.


مهاجرت ها وسفرها

 به علت اوج گرفتن فعالیتها ومأموریت حضرت آیت الله مدرسى در زمینه ى نشر فرهنگ رسالتى و نیز مقاومت در برابر استبداد وظلم حاکم در عراق ، ایشان تحت فشارهاى امنیتى وسیاسى قرار گرفتند و بر این اساس ایشان در اوایل سال 1971 میلادى از عراق مهاجرت کرده و کشور کویت را به دلیل همجوارى با عراق برگزیدند . در کشورکویت حرکت جهادى خود را براى مبارزه با نظامهاى ظالمانه خصوصا حکومت عراق از سرگرفته و برفعالیتهاى خود افزودند . حضرت آیت الله مدرسى از همان دوران اقامت در عراق ، اخبار و وقایع انقلاب اسلامى در ایران را پیگیرى مى کردند ، وبا چهره هاى تأثیر گذار در انقلاب اسلامى روابط نزدیکى داشتند و در آنسوى مرزهاى ایران به حمایت و پشتیبانى از انقلاب وانقلابیون مى پرداختند . ایشان پس از گذشت چهار ماه از پیروزى انقلاب اسلامى در سال 1979 میلادى به ایران مهاجرت کرده و هم اکنون نیز در ایران اقامت دارند . حضرت آیت الله مدرسى ایران را به عنوان مرکز جدید تحرکات جهادى ورسالتى خود انتخاب کرده اند. از آنجا که ایشان به امور مسلمین سراسر جهان توجه داشته و سعى در رها کردن آنها از ظلم ، ستم و عقب ماندگى دارند ، به بسیارى از کشورهاى دنیا جهت اداى رسالت خود سفر کرده اند.


اندیشه ها ودیدگاهها

 ایشان در متبلور کردن تفکرات خود اساساً وابسته به قرآن کریم واحادیث معصومین (ع) مى باشند وقرآن را ابزار بصیرت ودستگاه هدایت مى دانند. ایشان قرآن را به خورشید تشبیه کرده اند که همه روزه پرتو افشانى مى کند ورونق جدیدى به زندگى روزمره انسان ها مى بخشد . از جمله رسالتهاى قرآن اعطاى اندیشه بالغ وآگاهى هاى جدید نسبت به وقایع درون انسان واطرافش مى باشد. در خصوص مشکل عقب ماندگى که گریبانگیر جهان اسلام است نظرایشان براین است که اگر بخواهیم واقعیت بهترى خلق کینم تنها راه چاره فعالیت همه جانبه وکار زیربنایى در جهت ایجاد پایه هاى نیرومند است ، این همان امرى که ما را آماده ى ساختن آینده شکوفاى امت اسلامى خواهد کرد. بدین منظور نیازمند ایجاد حرکتهاى جدیدى با مأموریت اصلاح پایه هاى فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى وسیاسى جامعه مى باشیم . به نظر ایشان ایفاى این نقش وظیفه ى حوزه هاى دینى و محافل علمى است چرا که این حوزه ها و محافل در واقع مراکز، منابع و کانون هاى پرتو افشانى فکر ودین مى باشند . ایشان علماى دین را وسیله اى جهت شناخت خدواند، تزکیه نفس، فراگیرى معارف الهى وتحصیل فقه مى دانند . وجه تمایز حوزه هاى دینى تأسیس شده توسط حضرت آیت الله مدرسى از سایر حوزه هاى دینى بدین شرح است : حسن انتخاب طلاب ودقت در انتخاب صالحان، فشرده سازى برنامه هاى روحى همه جانبه، مرتبط ساختن علوم با رفتار فردى و شیوه ى ترکیب دروس با پندها و اندرزهاى نیکو جهت پیوند دادن درس به زندگى. اینها جنبشهاى نوگرایى هستند که هدفشان ریشه کن کردن باطل وتثبیت پایه هاى حق است. از جمله مزایاى حوزه هاى تحت نظر ایشان درمان ریشه ایى مشکلات موجود مى باشد که این حوزه ها را خارق العاده و مواضعشان را اصولى و شکست ناپذیر کرده است. در خصوص مسؤولیت ، ایشان انسان را مسؤول مى شناسند وچنین مى فرمایند: اى انسان تو مسؤول زندگى، سرنوشت، هستى وهویت خود مى باشى .


فعالیتها

 حضرت آیت الله مدرسى سالهاست که با پشتکار تمام ، چهار شنبه شب هر هفته یک سخنرانى مذهبى ایراد مى کنند که تعداد کثیرى از مردم جامعه اسلامى درآن شرکت مى نمایند . ایشان هر بار به بررسى دید وبینش جدیدى که از قرآن کریم الهام گرفته شده پرداخته وآن را با آخرین تحولات جهان اسلام مرتبط مى سازند . تعداد سخنرانیهاى ایشان تاکنون به بیش از یک هزار سخنرانى رسیده است . هر روز صبح کلاس درس خارج خود را ( که بالاترین سطح درسى حوزه هاى علمیه مى باشد) برگزار مىکنند که در آن تعدادى از طلاب علوم دینى شرکت مى نمایند . در این کلاس دقیقترین مسائل فقهى وامور دینى را مورد بحث قرار مى دهند . ایشان راهنمائیهاى لازم را در مسایل تبلیغ وارشاد به طلاب خود ارائه داده آنها را در پشت سر گذاردن مشکلات مختلف یارى مى کنند . تعداد زیادى مبلّغ ، دعوتگر ومصلح به کشورهاى گوناگون مى فرستند که این حرکت اصلاحى واین آگاهى دینى محدود به جهان اسلام نبوده وشامل جهان غرب، استرالیا وبسیارى از کشورهاى خاور دورهم مى شود. در بسیارى از کنفرانسهاى سیاسى و فرهنگى جنبش هاى اسلامى مختلف در سرتاسر جهان شرکت نموده ، دیدگاههاى خود را در مورد قضایا ومسایل مطرح شده عرضه مى دارند .


پروژه ها

حضرت آیت الله مدرسى با راهنمائیها وارشادات خود در بسیارى از جنبش هاى اسلامى مشارکت دارند . حوزهاى دینى بسیارى در کشورهاى گوناگون تأسیس کرده اند ، برجسته ترین این حوزه ها ، حوزه قائم (عج) بود که طلاب آن از بیش از 35 کشور جهان گرد آمده بودند و حدود 1200 عالم دینى از آن فارغ التحصیل و در سرتاسر دنیا جهت انجام وظایف و رسالت خود پراکنده شده اند . با راهنمایى و همکارى ایشان روزنامه ها ومجله هایى صادر شده است که مى توان از آن جمله به هفته نامه (الشهید) که محبوبیت ومقبولیت بسیارى در جهان اسلام پیدا کرده واثر بزرگى در اشاعه فرهنگ اسلامى در مجامع عربى واسلامى داشته است اشاره کرد ، همچنین مى توان از نشریه ى (عاشورا) که به مناسبت حماسه عاشوراء و سالگرد شهادت امام حسین (ع) صادر مى شود و متذکر پیروزى انقلاب خون بر شمشیر مى باشد، فصلنامه (البصائر) که به بررسى امور امت اسلامى و مسائل فکرى ، فرهنگى و سیاسى آن مى پردازد یاد کرد . ایشان اقدام به تأسیس چند مرکز اسلامى با مأموریت نشر فرهنگ وتعالیم اسلامى در کشورهاى مختلف اسلامى وغیر اسلامى نموده اند . در ضمن ایشان چندین انتشارات تأسیس کرده اند که علاوه بر کتابهایشان اقدام به چاپ ونشر دیگر کتب اسلامى نیز مى نمایند ، که مى توان در این زمینه به انتشارات (المدرسى) ، (البقیع) و(محبان الحسین (ع)) اشاره کرد .


آثار مکتوب

 حضرت آیت الله مدرسى با تقدیم مجموعه ى بزرگى از کتابهاى ارزشمند در زمینه هاى گوناگون و سرنوشت ساز با دیدى نوین والهام گرفته شده از قرآن کریم واحادیث پیامبر واهل بیت (ع) به غناى کتابخانه اسلامى افزوده اند. ایشان اقدام به تفسیر قرآن کریم به شیوه اى نوین در 18 جلد (تفسیر هدایت) کرده اند ودر این تفسیر ارتباطى زیبا و عمیق میان کلام خداوند سبحان و واقعیت موجود در جهان به وجود آورده اند . این کتاب درکنار دیگر کتبى است که ایشان در آنها به پژوهش درباره مفاهیم قرآن کریم وکشف بینشى هدایتگر جهت یارى و راهنمایى جنبش هاى اسلامى پرداخته اند. دلیل توجه بسیار حضرت آیت الله مدرسى به قرآن کریم ، برداشتهاى ایشان از این کتاب بى همتا و تفکرات ایشان راجع به این پیغام الهى است ، تفکراتى از این قبیل : قرآن کتابى معمولى نیست که انسان آن را به شیوه ى کتابهاى داستان بخواند، بلکه کتاب یک دین، پیام یک تمدن، دعوتى به یک زندگى شرافتمندانه، عصاره دین و پایه ى اصلى پیام ورسالت خداوند پاک و بلند مرتبه به بشریت مىباشد. ایشان در زمینه ى فلسفه پژوهشهایى انجام داده وتحقیقاتى تطبیقى میان فلسفه یونان باستان، فلسفه روز جهان غرب وفلسفه اسلام که نماینده آن قرآن کریم واحادیث پیامبر واهل بیت (ع) مى باشد به انجام رسانده اند که نتایج این تحقیقات را در کتب ذیل ذکر فرموده اند : الفکر الاسلامى مواجهه حضاریه (نگرشى نو بر اندیشه اسلامى) ، المنطق الاسلامى اصوله ومناهجه (منطق اسلامى) ، العرفان الاسلامى (عرفان اسلامى) ومبادى الحکمة (اصول حکمت).... ایشان نزدیک به 30 جلد کتاب درباره تاریخ اسلام نوشته اند که دربیش از 20 جلد آن به بررسى سیره ى رسول اعظم (ص) و اهل بیت (ع) پرداخته اند، به علاوه در کتاب التاریخ الاسلامى (امامان شیعه و جنبشهاى مکتبى) به بررسى جنبش هاى اصلاحى صدراسلام پرداخته اند ، ایشان معتقد اند که خواندن تاریخ نباید تنها براى اطلاع در مورد حوادث گذشته باشد بلکه مى باید به گونه اى باشد که برحال وآینده ى انسان تأثیر گذارد . ایشان کتابهاى بسیارى در زمینه هاى گوناگون تألیف کرده اند که از مهمترین آنها مى توان به موارد ذیل اشاره کرد : التشریع الاسلامى (قانونگذارى در اسلام) که تاکنون 7 جزء آن به چاپ رسیده است ، الفقه الاسلامى ، الوجیز فى الفقه الاسلامى (خلاصه فقه اسلامى)، التمدن الاسلامى (تمدن اسلامى)، العمل الاسلامى ، الوعى الاسلامى. ایشان کتابهاى بسیارى درباره ى جنبش اسلامى ونقش حقیقى آن درجهان اسلام نوشته اند: النهج الاسلامى ، تأملات فی مسیرة الحرکة الإسلامیة (اندیشه اى در خط سیر جنبش اسلامى)، التحدى الاسلامى (مبارزه طلبى اسلامى)، البعث الاسلامى (رستاخیز اسلامى) و آفاق الحرکة الإسلامیة و المجتمع الاسلامی (جامعه اسلامى) . کما اینکه کتابهاى دیگرى در زمینه ى مسائل مختلف فکرى، فرهنگى، اجتماعى وتربیتى تألیف کرده اند ودر پاره اى از آنها به بررسى اوضاع سیاسى جهان اسلام پرداخته اند.